สาระเนื้อหา (Content)
1.การศึกษาในฐานะเครื่องมือการพัฒนา
การศึกษา (Education) เป็นการเพิ่มศักยภาพของมนุษย์ให้สามารถปฏิบัติงานที่มีความแตกต่างจากเดิมได้ การศึกษาเป็นกระบวนการในการพัฒนามนุษย์ทั้งในฐานะที่เป็นมนุษย์โดยตัวของมันเอง และในฐานะที่เป็นทรัพยากรการศึกษา เป็นการพัฒนาคนที่อยู่บนพื้นฐานของความรู้ (Knowledge- based)
วิจิตร ศรีสะอ้าน (2539: 232-233) กล่าวว่าการศึกษามีลักษณะสำคัญ 3ประการ คือ
1.การศึกษาเป็นการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของบุคคลให้ไปในแนวทางที่ปรารถนา
2.การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมนี้เป็นไปโดยจงใจ โดยมีการกำหนดจุดมุ่งหมายซึ่งเป็นสิ่งที่มีคุณค่าสูงสุดไว้
3.การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมนี้กระทำเป็นระบบ มีกระบวนการอันเหมาะสมและผ่านสถาบันทางสังคมที่ได้รับมอบหมายให้ทำหน้าที่ด้านการศึกษา
2.การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์
พระธรรมปิฎก(ป.อ. ปยุตโต) ได้กล่าวไว้ว่า ทรัพยากรมนุษย์เป็นคำที่เกิดมาไม่มากนัก (เกิดในช่วง ค.ศ.1965-1970 คือ พ.ศ.2508-2513)เป็นแนวคิดที่เกิดขึ้นในช่วงที่เน้นเรื่องการพัฒนาเศรษฐกิจ และต่อมาก็ขยายไปถึงการพัฒนาสังคม แต่สิ่งสำคัญคือ คนเรานี่เองซึ่งควรจะใส่ใจเป็นพิเศษ เราจึงเราจึงหันมาเน้นในเรื่องกราพัฒนาคน แต่ก็ยังมีการใช้ศัพท์ที่ปะปนกัน บางทีใช้คำว่า "ทรัพยากรณ์มนุษย์" บางทีใช้คำว่า "พัฒนามนุษย์"
การพัฒนามนุษย์ในฐานะที่เป็นมนุษย์ กับการพัฒนามนุษย์ในฐานะที่เป็นทรัพยากรมนุษย์นี้มีความหมายต่อการศึกษา คือ การศึกษาเพื่อพัฒนาตัวมนุษย์นั้น เป็นการศึกษาที่เรียกว่าเป็นการศึกษาขั้นพื้นฐาน พัฒนาทรัพยากรมนุษย์ มีความหมายขึ้นกับกาลเทศะ หรือยุคสมัยคือ การศึกษาที่สัมพันธ์กับสภาพแวดล้อมของยุคสมัยนั้นๆ
พัฒนาการ (Development) เป็นการฝึกอบรมให้คนมีความสามารถใหม่ เพื่อรองรับเทคโนโลยีใหม่ มุมมองใหม่ เป็นต้นซึ่งจะช่วยให้ผู้ปฏิบัติงานสามารถสร้างสรรค์งานได้ผลดี
กล่าวโดยสรุป การศึกษาในฐานะเครื่องมือการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์มุ่งการจัดระบบประสบการณ์การเรียนรู้ ตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2545 พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2553 มีเจตนารมณ์ที่ต้องดารเน้นย้ำว่าการจัดการศึกษาต้องเป็นไปเพื่อพัฒนาคนไทยให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ ทั้งร่างกาย จิตใจ สติปัญญา ความรู้คุณธรรม การศึกษามี 3 รูปแบบ คือ การศึกษาในระบบ การศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัย
3.หลักสูตร
3.1 ความหมายของหลักสูตร
คำว่าหลักสูตร แปลมาจากภาษาอังกฤษว่า “curriculum” ซึ่งมีรากศัพท์มาจักภาษาละติน “currere” หมายถึง”running course” หรือเส้นทางที่ใช้ วิ่งแข่ง ต่อมาได้นำศัพท์มาใช้ในทางการศึกษาว่า “running sequence or learning experience”(Armstrong, 1986 : 2) การเปรียบเทียบหลักสูตรกับสนาม หรือเส้นทางขั้นที่กำหนดไวในหลักสูตร เช่นเดียวกับนักวิ่งที่ต้องวิ่งแข่งและฟันฝ่าอุปสรรคไปสู่ชัยชนะและความสำเร็จ
กู๊ด(Good) ได้ให้ความหมายของคำศัพท์ไว้ในพจนานุกรมทางการศึกษา ว่า หลักสูตร คือ กลุ่มวิชาที่จัดไว้อย่างมีระบบหรือลำดับวิชาที่บังคับสำหรับการจบการศึกษาหรืเพื่อรับประกาศนียบัตรใบสาขาวิชาหลักๆ เช่น หลักสูตรสังคมศึกษาและหลักสูตรพลศึกษา
3.2 คุณสมบัติของหลักสูตร
คุณสมบัติของหลักสูตร หมายถึง ธรรมชาติหรือลักษณะของหลักสูตรว่าเป็นอย่างไรซึ่งอาจหมายรวมถึงข้อตกลง หรือข้อยอมรับเกี่ยวกับหลักสูตร คุณสมบัติหรืเกณฑ์ของหลักสูตรมีดังนี้
3.3 ความสำคัญของหลักสูตร
หลักสูตรเป็นองค์ประกอบอันสำคัญยิ่งอย่างหนึ่งของการจัดการศึกษา การจัดการศึกษาประเภทและระดับใดก็ดีจะขาดหลักสูตรไปมิได้ เพราะหลักสูตรจะเป็นโครงร่างกำหนดไว้ว่าจะให้เด็กได้รับประสบการณ์อะไรบ้างจึงจะเป็นประโยชน์ต่อเด็กและสังคม
จากความสำคัญของหลักสูตรดังกล่าว พอสรุปได้เป็นข้อ ดังนี้
3.4 องค์ประกอบของหลักสูตร (Curriculum Component)
องค์ประกอบของหลักสูตรอาจจะแตกต่างกันบ้างในรายละเอียด แต่ส่วนใหญ่มีประเด็นหรืองค์ประกอบที่สำคัญเหมือนกันอย่างครบถ้วน องค์ประกอบที่สำคัญคือ
3.4.1. จุดมุ่งหมายของหลักสูตร (Curriculum Aims)
จุดมุ่งหมายของหลักสูตร หมายถึง ความตั้งใจหรือความคาดหวังที่ต้องการให้เกิดขึ้นในตัวผู้ที่จะผ่านหลักสูตร จุดมุ่งหมายของหลักสูตรมีความสำคัญเพราะเป็นตัวกำหนดทิศทางและขอบเขตในการศึกษาแก่เด็กช่วยในการเลือกเนื้อหาและกิจกรรม ตลอดจนใช้เป็นมาตรการอย่างหนึ่งในการประเมินผล
3.4.2.เนื้อหา(Content)
เมื่อกำหนดจุดมุ่งหมายของหลักสูตรแล้ว กิจกรรมขั้นต่อไปนี้คือ การเลือกเนื้อหาประสบการณ์การเรียนรู้ต่างๆ ที่คาดว่าจะช่วยให้ผู้เรียนพัฒนาไปสู่จุดมุ่งหมายที่กำหนดไว้ โดยดำเนินการตั้งแต่การเลือกเนื้อหา สาระ และประสบการณ์
3.4.3.การนำหลักสูตรไปใช้(Curriculum implementation)
เป็นการนำหลักสูตรไปสู่การปฏิบัติ ซึ่งประกอบด้วยกิ กิจกรรมต่างๆ เช่น การจัดทำวัสดุหลักสูตร ได้แก่ คู่มือครู เอกสารหลักสูตร แผนการสอน แนวการสอน และแบบเรียนเป็นต้น
3.4.4. การประเมินผลหลักสูตร (Evaluation)
การประเมินหลักสูตร คือการหาคำตอบว่า หลักสูตรสัมฤทธิ์ผลตามที่กำหนดในจุดมุ่งหมายหรือไม่ มากน้อยเพียงใด และอะไรเป็นสาเหตุ การประเมินผลหลักสูตรเป็นงานใหญ่และมีขอบเขตกว้างขวาง ผู้ประเมินจำเป็นต้องวางโครงการประเมินผลไว้ล่วงหน้า
3.5 ลักษณะของหลักสูตรที่ดี
หลักสูตรเป็นแนวทางสำคัญในการจัดการเรียนการสอน ลักษณะของหลักสูตรที่ดีจะนำไปสู่การเรียนการสอนที่มีประสิทธิภาพ และเกิดผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษา
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น