ศาสตราจารย์ นายแพทย์ วิจารณ์ พานิช

ศาสตราจารย์ นายแพทย์ วิจารณ์ พานิช ผู้ก่อตั้งและอดีตประธานสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย และก่อตั้งสถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม ปัจจุบันทำหน้าที่รักษาการนายกสภาสถาบันอาศรมศิลป์ เป็นผู้มีบทบาทสำคัญของประเทศในการสร้างและพัฒนาระบบบริหารจัดการงานวิจัย และการจัดการความรู้ ได้กล่าวถึงทักษะที่สำคัญในทศวรรษที่213R8C ไว้ว่า

วิถีสร้างการเรียนรู้เพื่อศิษย์ ในศตวรรษที่ 21

การเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ต้อง “ก้าวข้ามสาระวิชา” ไปสู่การเรียนรู้ “ทักษะเพื่อการดํารงชีวิตในศตวรรษที่ 21” (21stCentury Skills)  ให้นักเรียน เรียนรู้จากการเรียน แบบลงมือทํา แล้วการเรียนรู้ก็จะเกิดจากภายในใจ และสมองของตนเอง การเรียนรู้แบบนี้เรียกว่า PBL (Project-based Learning)ครูเพื่อศิษย์ต้องเรียนรู้ทักษะใน

PBL (Problem-based Learning : การเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน) คือ การเรียนรู้ที่ใช้ปัญหาเป็นตัวกระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดความต้องการที่จะใฝ่หาความรู้เพื่อแก้ปัญหา เป็นเทคนิคการสอนที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนได้ลงมือ ปฏิบัติด้วยตัวเอง เป็นผู้ตัดสินใจในสิ่งที่ต้องการแสวงหาความรู้  เผชิญหน้ากับปัญหาด้วยตัวเอง และรู้จักการทำงานร่วมกันเป็นทีมภายในกลุ่มผู้เรียน โดยผู้สอนมีส่วนร่วมน้อยที่สุด ซึ่งการเรียนรู้จากปัญหาอาจเป็นสถานการณ์จริง

PBL มีการพัฒนาขึ้นครั้งแรกโดยคณะวิทยาศาสตร์สุขภาพ (Faculty of Health Sciences) ของ มหาวิทยาลัยMcMaster ที่ประเทศแคนาดา ได้ถูกนำมาใช้ในกระบวนการติว (tutorial process) ให้กับ นักศึกษาแพทย์ฝึกหัด จนกระทั่งกลางปี ค.ศ. 1980 เทคนิคการสอนโดยใช้รูปแบบ PBL ได้เริ่มขยายออกไปสู่การสอนในสาขาอื่น ๆ เช่น วิศวกรรมศาสตร์ วิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ ภาษาศาสตร์ สังคมศาสตร์ พฤติกรรมศาสตร์

ยุคศตวรรษที่ 21 ปัจจุบันการเรียนรู้สาระวิชา (Content หรือ Subject matter) ควรเป็นการเรียนจากการค้นคว้าเองของศิษย์ โดยครูช่วยแนะนํา และช่วยออกแบบกิจกรรมที่ช่วยให้นักเรียนแต่ละคนสามารถประเมินความก้าวหน้าของการเรียนรู้ของตนเองได้

ยุคศตวรรษที่ 21 ปัจจุบันการเรียนรู้สาระวิชา (Content หรือ Subject matter) ควรเป็นการเรียนจาก

การค้นคว้าเองของศิษย์ โดยครูช่วยแนะนํา และช่วยออกแบบกิจกรรมที่ช่วยให้นักเรียนแต่ละคนสามารถประเมินความก้าวหน้าของการเรียนรู้ของตนเองได้

สำหรับโลกในศตวรรษที่ 21 นอกจากความรู้ในวิชาหลัก ที่เด็กควรจะได้รับการสอน

เด็กจะต้องควรรู้แนวคิดสำคัญในศตวรรษที่ 21 ดังแผนภาพต่อไปนี้

นอกจากนี้ยังต้องปลูกฝังทักษะสำคัญ 3  ทักษะ ได้แก่

1.ทักษะเพื่อชีวิตและการทำงานในศตวรรษที่ 21 

2.ทักษะการเรียนรู้และนวัตกรรม

3.ทักษะด้านสารสนเทศ สื่อ และเทคโนโลยี

          และเพื่อให้กระบวนการเรียนรู้ต่างๆประสบผลสำเร็จ จำเป็นจะต้องมีพื้นฐาน 4ด้าน เพื่อสนับสนุนการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ดังแผนภาพต่อไปนี้

สรุปได้ว่า ทักษะในศตวรรษที่ 21 (21stCentury Skills) เป็นหัวใจสำคัญสำหรับการจัดการศึกษา เพื่อพัฒนามนุษย์มีทักษะยุค 4.0 ซึ่งเป็นวัตถุประสงค์ของการศึกษาแห่งชาติ